Sông Hồng đang dần cạn kiệt nước

Mực nước sông Hồng hạ thấp trong những năm qua đã tác động mạnh đến tình hình sản xuất nông nghiệp và đời sống của người dân khu vực trung du và đồng bằng Bắc bộ.

Ngày 22/3, Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam (Tổng cục Thủy Lợi) đã tổ chức hội thảo đánh giá mức độ ảnh hưởng của việc mực nước sông Hồng hạ thấp và các giải pháp giảm thiểu.

Theo các chuyên gia, có hai nguyên nhân dẫn đến việc mực nước sông Hồng bị hạ thấp. Thứ nhất là sự xói lở lòng sông, do ảnh hưởng từ các hồ chứa lớn ở Hòa Bình, Thác Bà, Tuyên Quang và tình trạng khai thác cát. Ước tính các hồ chứa có tổng dung tích hơn 30 tỷ m3 khối nước. Chỉ tính riêng vụ đông xuân, việc xả nước phục vụ sản xuất nông nghiệp trong vòng 20 ngày, xả 5 tỷ m3 khối nước đã ảnh hưởng lớn đến xói lở lòng sông Hồng. Bên cạnh đó, việc khai thác cát hằng năm khoảng 33 triệu m3 khối cát khiến cho lòng sông Hồng bị hạ thấp, mực nước ngày càng xuống thấp.

Vào thời điểm sông Hồng cạn nước, giao thông đường thuỷ hết sức khó khăn. Ảnh: TTXVN

Do vậy, mười năm gần đây, dòng chảy mùa kiệt hệ thống sông Hồng đều ở mức thấp, không bảo đảm cho các công trình thủy lợi lấy nước. Do đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) phải phối hợp với Tập đoàn Điện lực Việt Nam và các địa phương thống nhất kế hoạch điều tiết, bổ sung nước từ các hồ chứa thủy điện cho hạ du hệ thống sông Hồng. Tuy nhiên, để duy trì mực nước trên sông Hồng đạt mức thấp nhất là +2,20m cũng rất khó khăn.

Đặc biệt, mực nước sông Hồng hạ thấp khiến cho một số trạm bơm ở khu vực Hà Nội như: Thanh Điềm, Liên Mạc, Đan Hoài… không có nước để vận hành máy bơm phục vụ sản xuất nông nghiệp.

Để giải quyết bài toán thiếu nước, GS.TS Hà Văn Khối, nguyên giảng viên Trường Đại học Thủy lợi cho rằng: “Quan trọng nhất là quản lý, vận hành các hồ chứa thượng nguồn để giảm thiểu mức độ xói lở lòng sông Hồng”.

Cùng quan điểm trên, PGS.TS Đào Trọng Tứ, Giám đốc Trung tâm Phát triển bền vững tài nguyên nước và thích nghi biến đổi khí hậu (Mạng lưới sông ngòi Việt Nam) cho biết: “Vấn đề là các công trình thủy lợi, hệ thống trạm bơm, hệ thống đập trên địa bàn Hà Nội thiếu đồng bộ, không còn phù hợp với hiện trạng mực nước trên sông Hồng, do đó cần phải khẩn trương xây dựng mới hoặc cải tạo các trạm bơm dã chiến để hoạt động có hiệu quả trong công tác cấp nước cho sản xuất nông nghiệp”.

Về việc này, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hoàng Văn Thắng đề nghị “Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam khẩn trương rà soát lại số liệu cụ thể xói lở và tình hình khai thác cát để báo cáo Chính phủ, Bộ NN&PTNT. Đặc biệt, tham mưu các chính sách trong khai thác cát và vận hành các hồ chứa nước thủy điện”.

“Mặt khác tục nạo vét những nơi có lòng sông bồi lắng cản trở dòng chảy để chủ động nguồn nước sản xuất và sinh hoạt”, ông Thắng nói thêm.

baohungyen.vn