Sử dụng hiệu quả nguồn vốn trong ứng phó với biến đổi khí hậu

Cần xác định các dự án cụ thể, cấp bách

Hiện nay, có hai Chương trình lớn đối với ứng phó với BĐKH đang được triển khai là Chương trình mục tiêu Quốc gia ứng phó với BĐKH (NTPRCC) và Chương trình hỗ trợ ứng phó với BĐKH (SPRCC). Nguồn tài trợ quốc tế cho hai Chương trình huy động được hơn 1,2 tỷ USD và đang tiếp tục đàm phán, thỏa thuận khoảng 1,4 tỷ USD trong các năm tới. Tuy nhiên, thẳng thắn nhìn nhận từ thực tế triển khai ở các Bộ, ngành, địa phương, các đại biểu cho rằng tiến độ các dự án còn chậm, chưa bám sát mục tiêu.

Ông Lê Công Thành, Cục trưởng Cục Khí tượng Thủy văn và BĐKH, Chánh Văn phòng Chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với BĐKH, cho biết, các Bộ, ngành, địa phương đã nỗ lực ban hành Kế hoạch hành động ứng phó với BĐKH song đây là vấn đề quá mới, phức tạp, lại chưa đủ thông tin dữ liệu, phương pháp luận chưa rõ ràng nên việc đánh giá chưa được đầy đủ, toàn diện ở một số ngành, khu vực. Một số địa phương còn chưa triển khai đánh giá tác động của BĐKH và xây dựng Kế hoạch hành động.

Mới đây, Đoàn liên ngành của ba Bộ kiểm tra việc thực hiện Chương trình NTPRCC tại 5 Bộ và 2 tỉnh Bến Tre, Quảng Nam đã xác định ra những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện về kỹ thuật, tài chính cần có sự phối hợp giải quyết của ba Bộ.

Đối với Chương trình SPRCC, khó khăn hiện nay là một số đề xuất dự án từ các Bộ, ngành, địa phương chưa giải quyết trực tiếp vấn đề ứng phó với biến đổi khí hậu, đơn lẻ.

Tăng cường phối hợp trong thẩm định, phê duyệt danh mục dự án  và phân bổ nguồn lực

Những khó khăn kể trên khiến nguồn kinh phí ứng phó với BĐKH bị đình trệ, các dự án chậm triển khai trong khi BĐKH đang ngày càng có tác động mạnh mẽ đến đời sống, sản xuất. Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thị Minh nhấn mạnh, một phần kinh phí ứng phó với BĐKH là các khoản vay có thời hạn phải trả lãi, do đó cần sử dụng một cách hiệu quả, tiết kiệm.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thế Phương cho rằng, sở dĩ kế hoạch 2011 thực hiện chậm do việc giao kế hoạch chậm và đề xuất dự án chưa trúng. Việc giao kế hoạch năm 2012 cần thực hiện ngay. Bên cạnh đó, Thứ trưởng Nguyễn Thế Phương đề nghị, cần rà soát, xác định rõ mục tiêu, nhiệm vụ, phạm vi đối tượng, danh mục các dự án ưu tiên thực hiện ứng phó với BĐKH. Vì vậy, bộ tiêu chí về các dự án ưu tiên ứng phó với BĐKH cần sớm được ban hành làm cơ sở triển khai lựa chọn các dự án. 

Đồng tình với quan điểm cần xác định rõ hơn nữa các mục tiêu, sản phẩm, tính khả thi của các dự án BĐKH, Thứ trưởng Trần Hồng Hà lưu ý, các dự án cấp bách cần tập trung vào hoạt động thích ứng ở vùng chịu ảnh hưởng của thiên tai, nâng cao năng lực cảnh báo, dự báo, phòng ngừa thiên tai, năng cường truyền thông, đào tạo nhân lực…

Đều là thành viên Ban Chủ nhiệm Chương trình NTPRCC, ba Thứ trưởng thống nhất, các đơn vị cần phối hợp chặt chẽ hơn nữa từ khâu thẩm định, phê duyệt danh mục dự án, phân bổ nguồn lực, để sử dụng nguồn vốn cho BĐKH đạt hiệu quả cao.

Có một khó khăn về kinh phí để thực hiện kiểm toán độc lập đối với các các dự án có tổng kinh phí thấp, ba Thứ trưởng thống nhất sẽ kiến nghị Trưởng Ban chỉ đạo Chương trình NTPRCC cho phép sử dụng kiểm toán Nhà nước để tiết kiệm chi phí, trừ trường hợp nhà tài trợ quốc tế có yêu cầu bắt buộc kiểm toán độc lập.